2019’da, 16. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nın teması “Merak Edenler”di. Eğitimde merakı işleme fikri ortaya çıktığından bu yana duyduklarımız, okuduklarımız ve deneyimlediklerimiz ise bizim için merak etmeyi konferans teması olmanın ötesine taşıdı. Merakı merak ederek geçirdiğimiz bu yılda, merakın kültürümüzde kendine pek yer bulamadığını gördük. Hatta, dilimizde merakı teşvik eden tek bir atasözü bile olmadığını fark ettik ve gelecek nesillere merakı teşvik eden bir hafıza aktarabilmek için kolları sıvadık. Türkiye’nin tüm merak edenlerine seslenince gördük ki mutfaktan müziğe, satır aralarından sokak aralarına “Merak Edenler” her yerdeymiş! Gelin, merak ederek geçirdiğimiz bu yılı bir de bizim ağzımızdan dinleyin.
Eğitimde İyi Örnekler Konferansı Ekibi
Etrafımızda gördüğümüz her şey bir gün birileri merak ettiği için var. Birileri, neden, nasıl, ne ve kim diye sorduğu için var. Aslında merak etmek, kendimize ve birbirimize sorduğumuz sorularla derinden ilişkili. Peki soru sormak eğitim sistemimizde nasıl yer buluyor?
Eğitim Reformu Girişimi ekibi olarak her yıl Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nı belirli bir tema etrafında örmeye çalışıyoruz. Bu yıl ise merakı merak ettik. Çocukların daha çok soru sorması, merak etmesi için onları nasıl beslediğimizi sorgulamaya başladık. Başlangıçta, bunun cevabını etrafımızda aradık. Merak etmek üzerine fikir üreten eğitimcilerle sohbet ettik; sanatçı Bager Akbay’ın, merak felsefesi çalışan Koç Üniversitesi Felsefe Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr. İlhan İnan’ın görüşlerini aldık. Yetmedi sokağa çıktık, sokak röportajları yaptık. Merakın ne demek olduğunu, Türkiye’de merakın nasıl bir algısı olduğunu ve merakı olumlayan bir söz bilip bilmediklerini sokaktaki vatandaşa sorduk.
Gördük ki merak kültürümüzde pek de yer edinebilmiş bir kavram değil. Akıllara gelenler ilk olarak olumsuz ve hatta mesafe uyandırıyor. Daha da ötesi, dilimizde merakı teşvik eden tek bir atasözü bile yok… Dilimizde yoksa hayatımızda da yok.
O zaman biz söyleyelim dedik ve bu boşluğu doldurmak için kolları sıvadık. Gelecek nesillere merakı teşvik eden bir hafıza aktarabilmek için Türkiye’nin tüm merak edenlerine seslendik. merakedenler.org’u hayata geçirdik. Bu siteden ve sosyal medya kanallarımızdan merakı olumlayan atasözleri toplamaya başladık. Bize şahane sözler iletildi! Karşımıza, muhteşem merak hikâyeleri çıktı. Meğer, mutfaktan müziğe, satır aralarından sokak aralarına Merak Edenler her yerdeymiş!
Merak üzerine düşünen tüm Merak Edenler’in, bize merakedenler.org üzerinden ilettiği atasözlerini akademisyenler, yazarlar ve eğitimcilerle birlikte inceledik. Geleceğe merakı destekleyen bir hafıza bırakabilmek için, aralarından süzülenleri Merak Atasözleri Kitabı haline getirdik.
Eğitimde merakı işleme fikri ortaya çıktığından bu yana duyduklarımız, okuduklarımız ve deneyimlediklerimiz, bizim için merak etmeyi bir konferans teması olmanın ötesine taşıdı. Merakı yeşerten bir eğitimin nasıl mümkün olacağını sorgulattı. Çocukların merakıyla okulları nasıl dönüştürebileceğimiz üzerine düşündürttü. Merakı, yaşamın devamı için elzem bir kavrama ve meraka yaklaşımımızda toplumsal dönüşüm yaratma tutkusuna döndürdü.
Biz merakın eğitimden başlayarak hayatın her alanına yayılabileceğine inanıyoruz. Bu yüzden ilk günden bu yana amacımız, Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’na katılan eğitimcilerimizin ve tüm Merak Edenler’in aracılığıyla merakı sınıflara, çocuklara yaymaktı. Ne mutlu ki çağrımıza yurdun dört bir yanından pek çok öğretmenimiz katıldı. Onlarla birlikte Öğretmen Ağı’ndaki öğretmenlerimiz, Ağ etkileşim araçları üzerinden 12 etkinlikle merakı çoğalttılar. Ayrıca 16. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda, tüm Merak Edenler’le birlikte yazdığımız Merak Atasözleri Kitabı’nı, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Genel Müdürü Dr. Muammer Yıldız’a takdim etmekten mutluluk duyduk.
Buket Uzuner, “Hayatta, tek bir mucize vardır; o da iyi bir öğretmene rastlamış olmak”, diyor. Bizim mucizemiz ise merakımızı besleyen eğitimcilere rastlamış olmaktı. Merak atasözleri hızla yayılırken, öğretmenlerimiz merak üzerine düşünmeye, üretmeye devam ettiler. Bizimle birlikte öğrenme merakını artırmanın peşine düştüler. Merak duygusunun temel bir ihtiyaç olduğunun farkındalığını yaratmak, merakın takdir edildiği ortamları görünür hale getirmek amacıyla etkinlikler tasarladılar. Çocukların merakı merakla karşılaması için ihtiyacımız olan yaratıcı çözümleri eğitimcilerimizle birlikte keşfettik. Bu çözümler sınıftan sınıfa okuldan okula yayıldı. “Merak Edenler” ile büyüyen merak dünyamız öğretmenlerimizin aracılığıyla daha çok öğrenciye ulaştı, ulaşmaya devam ediyor.
Merakı merak ederek başladığımız bu çalışmada “Merak Edenler” hızla çoğalırken, yürüttüğümüz kampanya, ülkemizin iletişim ve yaratıcılık alanında verilen en büyük ödüllerinde de takdirle karşılandı. “Merak Edenler”, MediaCat’in düzenlediği Felis Ödülleri 2019’da ikisi başarı ödülü olmak üzere toplam beş ödüle, Reklamcılık Derneği tarafından düzenlenen 31. Kristal Elma Ödülleri’nde ise bir Kristal Elma ve bir Gümüş Ödül’e layık görüldü.
Merak Edenler çalışması sona erse de merakedenler.org açık kalmaya devam ediyor. Siz de merak üzerine düşünmeye, üretmeye devam edebilir; Merak Atasözleri Kitabı’nı çevrenizde yaygınlaştırarak toplumda merak duygusunu uyandırmamıza destek olabilirsiniz. Umarız bu çalışmayla merakın önce dilimize sonra da kültürümüze yerleşmesine vesile olmuş oluruz. Bizimle birlikte merak eden herkese teşekkür ederiz.
