Grafiklerle: Türkiye'de Kızların Eğitim Hayatına Katılımı

kız çocuğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD), Aralık ayında yayınladığı ‘2016 Tek Bakışta Eğitim‘ adlı yıllık raporda Türkiye’de kız öğrencilerin eğitime katılım oranı, son sıralarda yer almıştı. Dünya Ekonomik Forumu’nun 2015’te yayınladığı Küresel Cinsiyet Eşitsizlik Raporu’nda ise Türkiye, 145 ülke arasında 130’uncu sırada. Uzmanlar, kızların okullaşma oranının artırılması için hükümet ve sivil toplum kuruluşları (STK) eliyle yapılan projelerin olumlu sonuç verdiğini ancak kızların eğitime erişim oranında yaşanan artışın, belli bölgelerle sınırlı olduğunu belirtiyor. Eğitim ya da iş hayatında yer almayan 15-19 yaş arası kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olması da endişe yaratıyor.

Türkiye’de cinsiyete göre okullaşma oranları

Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) 2016-2017 Eğitim İzleme Raporu’na göre, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve STK’ların toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik projeleri sonuç verdi ve kız çocukların eğitime erişimi konusunda Türkiye son yıllarda önemli yol kat etti. MEB’in örgün eğitimi istatistiklerine göre, 2016-2017 eğitim ve öğretim döneminde resmi okullarda eğitim görenlerin yüzde 51,3’ü erkek, yüzde 48,7’sini ise kız öğrenciler oluşturdu. Özel okullarda erkeklerin oranı yüzde 54,3, kız öğrencilerinse yüzde 45,7 olarak kaydedildi. ERG’nin raporuna göre ise Türkiye’nin farklı coğrafik bölgelerinde kızların okullaşma oranı yine de farklılık göstermeyi sürdürüyor. Okula giden kız çocuklarının oranı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki illerinde 2015-16’da yüzde 64,2 iken 2016-17’de yüzde 65,8’e çıktı. Ortadoğu Anadolu Bölgesi’nde ise bu oran yüzde 64,4’ten, yüzde 66,8’e yükseldi.
okul
Ancak ERG’den Aysel Madra, bu bölgelerde kızların okullaşma oranının diğer bölgelere kıyasla daha düşük olmasının sorunun ortadan kalkmadığının da bir işareti olduğunu söylüyor. Güneydoğu Anadolu bölgesinde, 2016-17 yılında erkeklerin okullaşma oranı yüzde 70,6 iken kadınlar için bu oran yüzde 65,8.
Dünya Ekonomik Forumu’nun verilerine göreyse, Türkiye’de okuma yazma bilmeyen insanların yüzde 83’ü, okuma yazma bilen ancak bir okul bitirmeyenlerin de yüzde 58’i kadın.

Okumayan ve çalışmayan 15-19 yaş arası kadınlar

OECD’nin 2016 verilerine göre, çalışmayan ve aynı zamanda eğitim-öğretimine devam edemeyen 15-19 yaş arası kadınların toplam nüfusa oranı yüzde 24,5 iken, aynı yaş aralığında erkeklerin oranı yüzde 12,62.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2015 yıl sonu verilerine göre de, Türkiye’de 25 yaşının üstündeki 100 kişiden 5’i okur yazar değil. Ancak bu oran cinsiyet olarak ayrıştırıldığında 25 yaşından büyük 10 kadından 1’inin okur yazar olmadığı görülüyor.

PISA: Türkiye’de kız ve erkekler arasında başarı farkı

ERG ve Aydın Doğan Vakfı’nın ortak yaptığı bir araştırmada, OECD’nin her üç yılda bir düzenlediği uluslararası eğitim değerlendirme testi PISA’nın 2015 yılı sonuçlarında, cinsiyete dayalı başarı farkı incelendi. Araştırma raporuna göre, kız öğrenciler okumada erkek öğrencilere kıyasla en az 25 puan ileride, matematikte ise en az 7 puan geride bulunuyor. Fende ise erkek ve kız çocukları aynı performansı gösterdi. En yüksek puanları alanların toplama oranı yüzde 0,3 seviyesinde kalan Türkiye, bu alanda yüzde 1’in altında kalan 20 OECD ülkesinden biri olmuştu. ERG’nin raporunda, OECD ve Türkiye’nin okuma sınavındaki puanları, kızlar ve erkekler arasında değişiklik gösteriyor:
eğitim pisaTelif hakkıERG
15 yaş grubunun okuma, matematik ve fen alanlarındaki becerilerini test eden PISA’dan farklı olarak, Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) ise, müfredata dayalı olarak dördüncü sınıf (ilkokul) ve sekizinci sınıf (ortaokul) öğrencilerinin matematik ve fen bilgilerini test ediyor.
479 milyon kadın okuma yazma bilmiyor
ERG’nin verilerine göre, 2015 TIMSS bulguları Türkiye’de eğitimde cinsiyete dayalı başarı farklılıklarına da işaret etti. Dördüncü sınıf düzeyinde erkekler, 8’inci sınıf düzeyinde ise kızlar, matematik sınavında daha iyi ortalama yakaladı. 4. sınıf fen bilimlerinde kızlar erkekleri bir puanla geride bırakırken, 8’inci sınıfta da durum değişmedi. Kızlar, erkeklerin ortalama 10 puan üstünde ortalamaya ulaştı.]]>