Barış İçin Eğitim

Zeynep Özdoğan, Barış için Eğitimciler
Eğitim hakkı, en temel insan haklarından biridir ve her ne koşulda olursa olsun, dört duvar arasında, yerinden edilmiş, evde, evden uzakta; durumlarına ne isim verilirse verilsin savaş mağduru, sığınmacı, mülteci, her çocuğun sahip olduğu bir haktır.

 

Dahası her devlet, sınırları içerisindeki bu çocukların eğitim haklarına erişimini sağlamakla yükümlüdür. Ancak savaş koşullarına maruz kalmış sığınmacı çocukların eğitime erişimleri oldukça önemli olmasına rağmen gözardı edilen bir alandır. Bu türden savaş koşullarında, gelen insani yardımlardan sadece % 2’si eğitime ayrılmaktadır.[1] Dolayısıyla savaş mağduru çocukların eğitim gereksinimleri önem verilmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Savaş şartlarında, eğitim ihtiyaçları diğer temel gereksinimler göz önünde bulundurulduğunda azımsanan bir alan olsa da, savaş koşullarına maruz bırakılmış bu çocuklar için ertesi gün tekrar, tehlikeden uzak, güvenli bir öğrenme ortamına gelecek olmalarını bilmek bile, başlı başına bir psikososyal destektir. Bu düşüncelerle bir araya gelen bizler, “Barış için Eğitimciler” platformunu 2014 Ekim ayında İstanbul’da kurduk. Akademisyenler, öğretmenler ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarından eğitim alanında çalışan gönüllülerle birlikte toplandık ve neler yapabileceğimizi konuştuk. Yaptığımız ilk geniş katılımlı toplantıda, bölgede olup bitenlerin çocuklar açısından ne anlama geldiğini tartıştık. Sonuç olarak, pek çok farklı kanallardan yapılması gereken çok şey olduğunu gördük ve çalışmalarımıza başladık. Barış için Eğitimciler, savaş ve zorunlu göç mağduru çocuklara eğitim ve psikososyal destek vermeyi amaçlayan eğitimcilerin oluşturduğu bir girişimdir. Bu girişim savaşa, katliama, zorunlu göçe maruz kalan çocukların, yaşam hakkı, eğitim hakkı, oyun hakkı için çalışmaların yapılması gerektiğine dikkat çekmek ve bu konuyu toplumsallaştırmak adına çalışmaktadır.

Bireysel olarak hepimiz farklı yerlerde, farklı şekillerde savaş mağduru insanlarla nasıl dayanışma göstereceğimize ilişkin çalışmalar yürütmekteydik, ancak eğitimciler olarak özellikle çocuklar için farklı şeylerin yapılması gerektiğini düşündük. İlk olarak Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eğitim Meclisi’nde çekirdek bir grup olarak, bu çocuklar için “bir şey yapmalı” diye düşünürken, bu fikri nasıl daha çok kişiye yayabiliriz ve geniş bir katılım sağlayabiliriz, dedik ve bu işle ilgilenmek isteyen gönüllülerle Dünya Çocuk Hakları gününde (21 Kasım 2014),  bu günü, Kobane ve Şengal çocuklarına adamak üzere bir basın toplantısı yapmaya karar verdik. Uluslararası bir çağrı yaptık ve çağrımıza Noam Chomsky, Judith Butler ve Micheal Apple, Ayşe Erzan, Rakel Dink ve Vedat Türkali gibi tanınan pek çok isim çağırıcı olarak katıldı.[2]O zamandan beri de Barış için Eğitimciler olarak çeşitli alt birimlerde çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

Öncelikli amacımız, bulunduğumuz yerden bölge için ne yapabiliriz olmuştu. Bölgeden aldığımız haberler doğrultusunda da belli çadır kentlerde, eğitim çalışmalarının yapıldığı ancak gelen göçmen sayısı göz önüne alındığında oldukça yetersiz olduğu yönündeydi. Durumun aciliyeti göz önünde bulundurulduğunda, ilk çağrımızı bu nedenle Kobane ve Şengal’den gelen çocuklar için yaptık, ancak savaş mağduru bütün çocuklar Barış için Eğitimciler’in gündeminde olmaya devam edecek.

Çalışmalarımız, geniş katılımlı toplantıdan sonra iki kolda devam etti. İlk grup, bölge ile koordinasyonu ve bilgi paylaşımını kolaylaştırmak, çocukların kültür ve eğitimle ilgili gereksinimlerine destek vermek görevlerini üstlendiler. Bununla ilgili olarak Aralık ayında, altı ildeki (Diyarbakır, Urfa, Batman, Mardin, Şırnak ve Siirt) durumu ve eğitim çalışmalarını derleyerek hazırladığımız raporu paylaştık.[3]Bu süreçte gerçekleştirilen en önemli adımlardan biri, Suruç’taki çadır kentlerden birinde eğitim mekanı olarak işlev görecek bir konteynır çocuk evinin oluşturulmasıdır. Buna ek olarak, eğitim ihtiyaçlarında kullanılmak üzere fon geliştirme amaçlı proje yazma çalışmalarımız devam etmektedir. İkinci grup da psikolog, psikolojik danışman ve sanatçı arkadaşlardan oluşmakta ve bölgeye ne gibi psikososyal yardımlar ve eğitimler yapılabileceği hakkında proje üretmeye çalışmaktadırlar.

Öte yandan, durum raporunda da belirttiğimiz üzere ihtiyaçlar çok çeşitli ve sürekli artarak devam etmektedir. Kış koşullarına ve çocukların sağlıklı gelişimine uygun sürdürülebilir eğitim mekanlarının oluşturulması ve bu amaçla taşınabilir, konteynır eğitim mekanlarının inşa edilmesi, kırtasiye malzemeleri, eğitsel oyun ve oyuncaklar, okul kıyafetleri, eğitim materyali olarak kullanılabilecek öncelikle Kürtçe kitapların oluşturulması, basılması ve dağıtılması, psikososyal destek çalışmalarının geliştirilmesi, eğitim faaliyetlerinin dışında kullanılabilecek çocuk oyun alanlarının oluşturulması ve tüm eğitim faaliyetlerinin oluşum sürecine Kobaneli öğretmenlerin dahil edilmesi eğitime yönelik karşımıza çıkan önemli ihtiyaçlardır. Eğitim faaliyetlerinin yapıldığı belli kamplarda, çocuklar halihazırda kendi öğretmenlerinden kendi anadillerinde eğitim almaktadırlar. Bu bağlamda, anadilinde eğitim, yerelden belirlenmiş öğrenme içeriği ve bölgeden gelen öğretmenlerin gereksinimleri oldukça kritik ve üzerinde önemle durulması gereken konular olarak karşımıza çıkmaktadır.

Barış için Eğitimciler olarak, öncelikle savaş koşullarına maruz kalmış çocukların eğitimlerine ilişkin dikkat çekmeyi ve bu konudaki farkındalığı artırmayı hedefledik. Ayrıca çocukların eğitim ve psikososyal gereksinimleri için kaynak yaratacak çalışmalara ağırlık veriyoruz. Savaş en çok çocukları vuruyor ve çocukların eğitim ihtiyaçları da diğer ihtiyaçlar kadar önemlidir. Savaş ve çatışma mağduru çocuklar için eğitim, onların özel durumuna uygun bir ortam ve program ile verilebilirse, hem onlara güvenli bir öğrenme ortamı temin edilir hem de onları barış zamanına hazırlar.

Bu blog yazısı ERG’nin görüşlerini yansıtmaz. Sorumluluk blog yazarlarına aittir.

 


[1] “The Hidden Crises: Armed Conflict and Education”. UNESCO, 2011.

[2] Çağrı metnine Facebook sayfasından ulaşılabilir:

[3] Barış İçin Eğitim Kobanê ve Şengal Çocuklarına Yönelik Eğitim Çalışmaları Durum Raporu, Aralık 2014.

https://www.dropbox.com/s/efqajtsjz544q5u/B%C4%B0EDurum%20Raporu_Aral%C4%B1k%202014.pdf?dl=0

İlginizi Çekebilecek İçerikler