Türkiye’de yaz tatilinin sona ermesiyle birlikte okula dönüşe günler kaldı. Bu süreçle ilgili eğitimcilerin, velilerin, öğrencilerin soruları ise gittikçe çeşitleniyor: Salgına yönelik tedbirler ile eğitim nasıl şekillenecek? Eğitim hayatına yeni başlayacak çocuklar için okul nasıl başlayacak? Eğitim Reformu Girişimi ve Öğretmen Ağı işbirliğiyle hazırlanan ARKA PLAN’ın bu sayısında, eğitime dönüşün arka planını ele alıyoruz.
Okula Dönüş Nasıl Başlayacak?
Millî Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı genelgeye göre uzaktan eğitimde yeni dönem için hazırlanan programda, 2019-20 eğitim-öğretim yılında yüz yüze işlenemeyen ve öğrencilerin bir üst sınıfta hazır bulunuşluk düzeylerini etkileyebilecek öğrenme eksikliklerinin giderilmesine öncelik verilecek. Millî Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, uzaktan eğitimin 31 Ağustos’ta başlayacağını, yüz yüze eğitime ise 21 Eylül 2020’den itibaren aşamalı ve seyreltilmiş şekilde geçileceğini duyurmuştu. Okula dönüş, belli sınıf düzeylerinin öncelikli olarak açılması, derslerin ve konuların seyreltilmesi şeklinde planlanıyor. Okulların açılması ile birlikte, planlanması gereken bir diğer konu da, uzaktan eğitim sürecinin ardından sınıfta yaşanabilecek okula uyum sorunları, çocukların sağlık, beslenme, güvende olma durumlarının gözetilmesi olabilir. Okula dönüşte akademik boyutun yanı sıra iyi olma hali de bütünüyle dikkate alınmalı.
Okuma-Yazma Eğitiminin Yeni Dönemdeki Seyri Nasıl Olacak?
Öğrencilerin, üç haftalık uzaktan eğitim dönemi sonrası okullara dönmesi planlanıyor. Bu hibrit eğitim sürecinin, okuma-yazma eğitimini nasıl etkileyeceği öğretmenlerin cevabını aradığı önemli sorulardan bir tanesi. Öğretmen Ağı Değişim Elçilerinin çağrısıyla bir araya gelen 1. sınıf öğretmenleri, yeni eğitim-öğretim döneminde okuma-yazma eğitimine birlikte hazırlanıyor. Değişim Elçilerinden Ceylan Taş, okula bu yıl başlayacak çocukların okula uyum konusunda zorlanabileceklerine, okul düzenine adapte olma, uyku düzenini sağlama, sorumluluk alma becerilerini geliştirme gibi zorlukların da okuma-yazma eğitimini etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
1. Sınıf Öğretmenleri Nelere İhtiyaç Duyuyor?
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) görevi yapan Değişim Elçisi Meriç Dönmez, okumayı öğrenmenin hızlı olmasının yaratacağı baskının, çocuklarda okumaya karşı bir önyargı geliştirmesine sebep olabileceğine işaret ediyor. Benzer bir şekilde, sınıf öğretmenleri Kezban Birol ve Semra İnan da, okula ilk kez başlayacak öğrencilerin kendilerini güvende hissetmeleri ve öğretmenlerle bağ kurabilmelerinin önemli bir öncelik olduğunu söylüyor.
Öğretmenler yeni fikirler üreterek, dijital araçlardan yararlanarak, video görüşme uygulamalarıyla dersler vererek, ilk kez okula başlayan çocuklara yönelik okuma-yazma eğitimine hazırlanıyorlar. Ancak süreç onlar için de yeni. Türkçe öğretmeni Gökhan Atik, uzaktan eğitimde okuma-yazma eğitimine yönelik deneyim olmadığını, bu konuda kaynakların da yetersiz olduğunu hatırlatıyor. Birinci sınıf öğretmenlerinin bilgi ve deneyim paylaşımına ihtiyaç duyduğunu söylüyor.
Eğitime Dönüşün Farklı Hikayeleri
Hem haneler hem de okullar arasında imkân ve öğrenme eşitsizliklerinin olduğu Türkiye’de her çocuk eğitim yılına bambaşka koşullardan geçmiş ve etkilenmiş olarak dönüyor. Üstelik sadece öğrencilerin değil, her okulun hikâyesi de, ihtiyaçları da farklı. ERG Araştırmacısı Umay Aktaş Salman, öğrencilerin, öğretmenlerin ve okulların hikâyelerine kulak verdi. Salgın sırasında eğitime dönüş hikâyelerini buradan okuyabilirsiniz.
Okula Başlarken Öğretmenlerin Çocuklarla Uygulayabileceği Yaratıcı Çözümler
Öğretmen Ağı Çevrimiçi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) Çalışma Grubu’nun hazırladığı “Yeni Dönemde Okula Uyum Kitapçığı: Öğretmenlere ve Öğrencilere Yönelik Yaratıcı Çözümler” başlıklı kitapçık, salgında öğretmenlerin ve öğrencilerin okula uyum sürecini kolaylaştırmayı hedefliyor. Kitapçıkta, öğretmenlerin meslektaşlarına yönelik yapabileceği ve öğretmenlerin sosyal ve duygusal ihtiyaçlarına cevap verebilecek “Yaşam Şapkaları” başlıklı atölye ile okula uyumu kolaylaştırmak üzere öğrencilerle birlikte uygulanabilecek 15 etkinlik yer alıyor. Kitapçıkta yer alan tüm atölye ve etkinliklere www.ogretmenagi.org/cozum_merkezi adresindeki “Pandemide Okula Uyum” filtresini seçerek ulaşabilirsiniz.
Dünyada Okula Dönüşle İlgili Ne oluyor?
ABD’de okulların açılmasıyla ilgili olarak, uzaktan eğitim için gerekli olan araçların sağlanabilmesine yönelik tartışmalar sürüyor.
Güney Kore’nin başkenti Seul ve çevresindeki okullarda, koronavirüs vakalarındaki artış sebebiyle uzaktan eğitime geçmeye karar verildi.
Fransa’da okullar gerekli önlemler alınarak 1 Eylül’de açılacak.
Kenya’da okullar 2021’ye kadar kapalı olacak.
Yunanistan’da ise okulların 7 Eylül’de yeniden açılması bekleniyor.
Almanya’da Mecklenburg-Vorpommern ile Hamburg eyaletlerinde öğretimin başlamasının hemen ardından Mecklenburg-Vorpommern’de iki okulda görülen vaka üzerine eğitime tekrar ara verildi. ERG Politika Analisti Yeliz Düşkün, okulların açılmasıyla ilgili görüşlerini Avrupa’dan örneklerle paylaştı.